Sociale Impact Analyse

Klimaatadaptatiebeleid heeft effect op burgers en de maatschappij, bijvoorbeeld op gezondheidsvoorzieningen, toegang tot basisvoorzieningen en cultuur. De sociale impact van beleidsmaatregelen is nog nauwelijks in kaart gebracht, en als dat wel gebeurt, dan gaat het vaak over de impact van geïmplementeerd beleid – uitgedrukt in kwantitatieve cijfers. In de Sociale Impact Analyse verkennen we de sociale impact van klimaatadaptatiebeleid juist vooraf, zodat het mogelijk is beleidskeuzes beter af te wegen. Daarnaast biedt de Sociale Impact Analayse een integrale analyse van de (opstapeling van) effecten, terwijl bestaande analyses vaak om maar één sociaal effect gaan. De Sociale Impact Analyse kijkt daarvoor (ver) vooruit.

Het KIN heeft de SIA ontwikkeld op verzoek van het Ministerie van IenW, kartrekker van de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS’26). De NAS’26, bestaande met 15 adaptatiepaden en de Sociale Impact Analyse, zal in de zomer van 2026 klaar zijn en dan ook ter inzage komen voor publiek. De resultaten moeten voeding gaan bieden aan beleidsmedewerkers om de gevolgen op social gebied op tijd mee te nemen de ontwikkeling van klimaatadaptatiebeleid. Het KIN heeft de SIA ontwikkeld op verzoek van het Ministerie van IenW, kartrekker van de NAS’26. De NAS’26 met 15 adaptatiepaden en de Sociale Impact Analyse, zal in de zomer van 2026 klaar zijn en dan ook ter inzage komen voor publiek.

SIA: van gezondheid tot betaalbaarheid en toegang

In de eerste helft van 2025 heeft het KIN experts uit wetenschap en praktijk samengebracht om zich tijdens een tweetal sessies gezamenlijk te buigen over de mogelijke sociale impact van klimaatbeleid op de 15 opgaven van de Nationale Klimaatadaptatiestrategie (NAS’26). In de eerste sessie lag de nadruk op het invullen van mogelijke effecten per thema, De Sociale Impact Analyse telt 5 hoofdthema’s: Gezondheid, Betaalbaarheid, Toegang tot basisvoorzieningen, Cultuur en Invloed en Legitimiteit. Vervolgens zijn de methoden en databronnen die hiervoor kunnen worden ingezet of geanalyseerd in kaart gebracht. Daarnaast was het doel om inzicht krijgen in welke koppelingen nog ontbreken. Deze sessies bogen zich met name over hoe je een sociale impact analyse kunt uitvoeren en op welke thema’s. Na deze sessies is een kleine groep experts aan de slag gegaan om de analyse daadwerkelijk uit te voeren op de paden van de NAS’26. De ontwikkelde methode is straks toepasbaar in verschillende contexten. Zo geldt de NAS’26 ook voor Caribisch Nederland.

‘Expert judgement’

De bovengenoemde sessies en het uitvoeren van de analyse is gedaan volgens de methodiek van ‘expert judgement’. Deze methode is gebaseerd op een kennisopvatting uit de transitiekunde. Deze stelt dat je ondanks dat je niet alles kunt weten, je toch een goed geïnformeerd oordeel kunt hebben. Om tot een goede analyse te komen van de sociale effecten van de verschillende adaptatiepaden wordt de kennis van onderzoekers ondersteunt door kennis van experts uit de praktijk. Dit zijn bijvoorbeeld ervaringsdeskundigen op bepaalde domeinen of trekkers van bewonersinitiatieven die goed weten welke (vaak positieve) sociale effecten bereikt zijn bij hun klimaatadaptatie-initiatief.

Vervolgstappen in opmaat naar het NAS’26-advies

In de zomer van 2025 wordt de analyse uitgevoerd door een kerngroep van experts: Henk Oosterling, Caroline Bulstra, Lianne de Vries, Jeroen van der Waal, Joyce Browne en Charisma Hehakaya. Zij worden ondersteund door een verschillende praktijk- en wetenschappelijke experts in hun analyse. In Oktober 2026 zullen de resultaten af zijn, maar op eerdere momenten wordt er al nauw samengewerkt met betrokkenen van verschillende ministeries om tussentijdse resultaten te laten landen.

Een uitgebreide terugblik op beide SIA-sessies is te lezen via de tijdlijn hieronder.