Klimaatadaptatie in Nederland: pionieren op het pad naar veerkracht
In Nederland staan we voor een immense uitdaging: hoe kunnen we ons land veerkrachtig maken tegen de veranderende klimaatomstandigheden? Terwijl de zeespiegel stijgt, extreme weersomstandigheden toenemen en onze infrastructuur onder druk staat, moeten we proactief handelen om Nederland klimaatbestendig te maken.
Complexiteit omarmen in klimaatadaptatie
‘Ik wil het niet nog complexer maken, maar ik ga het toch doen,’ verklaarde een deelnemer tijdens de eerste Make-aton in het kader van de nieuwe Nationale Klimaatadaptatiestrategie (de NAS). Hoe maak je een robuuste strategie voor alle onderwerpen waarop Nederland klimaatadaptief moet worden, zonder dat de mogelijke oplossingen en maatregelen elkaar in de weg gaan zitten? Inderdaad een hele complexe opgave. Maar het is ook een urgente missie. ‘We moeten nieuwe dingen durven doen,’ aldus Chantal Oudkerk Pool, Projectleider Nationale Klimaatadaptatiestrategie. Daarom organiseert het Klimaatonderzoek Initiatief Nederland (KIN) samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) als coördinerend ministerie deze serie Make-atons. Hierbij werken experts en beleidsmakers samen om adaptatiepaden te ontwikkelen die zullen dienen als input voor de nieuwe NAS. De eerste sessie op 30 mei richtte zich op het formuleren van een methode voor het opstellen van deze adaptatiepaden.
Klimaatbestendig Nederland, nu én in de toekomst
Om te zorgen dat Nederland zo goed mogelijk is voorbereid op het veranderende klimaat, coördineert het ministerie van IenW de herziening van de NAS. De NAS zorgt voor een samenhangend beeld over de richting, routes en mijlpalen voor een klimaatbestendig Nederland, nu én in de toekomst. De nieuwe NAS moet in 2026 gereed zijn. In deze nieuwe strategie worden voor vijftien inhoudelijke opgaven (bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid, wateroverlast en infrastructuur) adaptatiepaden ontwikkeld. IenW heeft het KIN benaderd om het proces om tot de adaptatiepaden te komen te versterken vanuit de wetenschap.
Mogelijke en wenselijke toekomsten
De eerste Make-aton was gericht op het vinden of ontwikkelen van een geschikte methode om adaptatiepaden effectief en op het juiste abstractieniveau weer te kunnen geven. De circa 30 deelnemers bestonden uit een groep ‘methode-experts’ (mensen met expertise in het maken van adaptatiepaden of transitiepaden), een aantal mensen met expertise in het visualiseren of inzichtelijk maken van beleidskeuzes, en een groep beleidsmakers vanuit de ministeries IenW, EZK, OCW en VWS – de zogenaamde ‘opgavetrekkers’ die verantwoordelijk zijn voor bepaalde thema’s die in de NAS benoemd zijn. Tijdens een eerste verkenning hebben de experts verschillende mogelijke methodes toegelicht. De deelnemers splitsten zich hierna op in drie groepen om in sprints aan verschillende elementen van de methode te werken. Een van de drie groepen keek naar het belang van een aantrekkelijk toekomstbeeld en de invloed van verschillende wereldbeelden en leidende principes hierin. Een andere groep keek naar de manier waarop mijlpalen en maatregelen in de tijd kunnen worden gepositioneerd, waarbij niet alleen de toekomst maar ook het verleden een rol speelt. De laatste groep focuste op samenhang en hoe de mogelijke interactie tussen adaptatiepaden al vanaf het begin kan worden meegenomen zonder dat het onwerkbaar wordt. Tijdens de sprints vond een mooie kruisbestuiving plaats en werd er gebruikgemaakt van de bestaande kennis en expertise om adaptatiepaden te ontwikkelen. Tegelijkertijd gaven de beleidsmakers relevante input en feedback over de inhoud en wat voor hen echt te gebruiken is in de praktijk.
Begrip van begrippen
Aan het eind van de dag kwamen alle deelnemers samen om een gezamenlijke methode te formuleren. De uitdaging van het werken vanuit verschillende disciplines, vakgebieden en functies brengt meteen de uitdaging van het begrijpen van elkaars taal en het creëren van een gemeenschappelijke duiding van begrippen. Hier is een eerste stap mee gezet en een stappenplan om in de komende twee Make-atons tot een eerste uitwerking van de adaptatiepaden te komen is gemaakt.
Doe mee!
In de aankomende Make-aton, gepland op 26 juni, gaan experts en beleidsmakers aan de slag met de inhoudelijke uitwerking van de eerste adaptatiepaden. Ze bouwen voort op het stappenplan dat tijdens de eerste Make-aton is ontwikkeld. De focus ligt op deze vijf thema’s uit de NAS: (1) Wateroverlast; (2) Gezondheid; (3) Cultureel erfgoed; (4) Vaarwegen; en (5) Infrastructuur (waaronder (spoor)wegen, energie, vitale infrastructuur, (vaar)wegen). Verdere uitwerking van de adaptatiepaden volgt door (vertegenwoordigers van de) teams tussen juni en oktober. Op 17 oktober vindt de laatste Make-aton plaats. Tijdens deze sessie reflecteren ze op de tot nu toe ontwikkelde paden en identificeren ze relaties tussen verschillende adaptatiepaden. Ook wordt gekeken naar de invloed van andere opgaven en transities op deze cruciale strategieën voor een klimaatbestendig Nederland.
Heb je vragen? Stuur ons een bericht via contact@kin.nl.
