‘Het is tijd om afscheid te nemen van delen van het oude systeem. En dat is geen eenvoudig proces.’ Godelieve van Heteren was een van de deelnemers aan de Crutzen workshop in Egmond aan Zee van 9 tot 11 oktober jongstleden. Ze is een internationale expert op het gebied van planetary health, gezondheidssysteemveranderingen en governance. ‘Ik zat daar zonder pet. Ik geloof dat er een nieuw systeem nodig is en de opzet van het KIN voor deze Crutzen workshop sprak me aan.’
Toen ze op maandagochtend bij de bushalte in Alkmaar stond, was ze niet de enige die onderweg was naar de workshop van het KIN, zoveel was haar al snel duidelijk. ‘Er kwamen allerlei ideeën voorbij. Dan merk je toch dat mensen graag hun eigen idee willen pitchen. En dat geeft ook helemaal niets. Al die ideeën samen hebben voor prachtige dagen gezorgd. Ik geloof dat er maar weinig wetenschappers waren die daar echt alleen met hun academische pet zaten met de bedoeling om onderzoeksgeld binnen te halen. De energie was goed. Iedereen wil die verandering. Maar dat is niet zo eenvoudig en het kost tijd. Zelfs als mensen menen niet gehinderd te worden door oude verwachtingspatronen, krijg je daar in zo’n proces toch vaak mee te maken.’
En dat is juist de reden dat Godelieve het zo leuk vond om mee te doen aan deze workshop. ‘Het is een mooi en belangrijk experiment. Er wordt écht een poging gedaan om in samenwerking met maatschappelijke partijen tot een werkprogramma te komen. Co-creatie is een mooi woord, maar dat in de praktijk brengen kost veel tijd. Dat begint al met het feit dat je elkaars taal moet leren verstaan. De gekozen methode – Open Space Technologie – bood genoeg ruimte voor alle verschillende partijen en inzichten. Er was bovendien voldoende generatiespreiding; jongeren vol idealen en dromen, ouderen die zorgden voor een realitycheck. Je hebt dat allemaal nodig. Die verschillende perspectieven en ervaringen.’
Veranderen van financieringsstromen
Een van de onderwerpen die voorbijkwam was het belang van het veranderen van de huidige financieringsstromen van de academische wereld. ‘En juist dát probeert het KIN te doen, hoewel het feit dat de aanvraag dan toch via het NWO-systeem gedaan moet worden, voor verwarring kan zorgen. Dat is jammer, maar het is ook begrijpelijk. Als gezegd, dit soort systemen krijg je niet in één klap om. Ik werk ook als consultant voor de Wereldbank. Het is een onderwerp dat wereldwijd speelt. De vraag hoe we duurzaamheid anders gaan financieren is van essentieel belang. Daarom is me er veel aan gelegen dat dit experiment van het KIN lukt. Niet vanuit persoonlijk belang dus, maar omdat het nodig is voor de wereld. We moeten nieuwe dingen uitproberen. Soms gaat dat goed, soms gaat dat fout. Daar moeten we niet te bang voor zijn.’
Dynamische groep
Godelieve was erg te spreken over de organisatie. ‘Je kon zien hoeveel werk er aan de voorkant in had gezeten en daar kun je alleen maar waardering voor hebben. Het was ook goed dat er drie dagen voor uitgetrokken waren, in plaats van één middag, zoals vaak het geval is. Juist omdat mensen elkaars taal moesten leren spreken, elkaar moesten leren kennen. De energie die daardoor ontstond was prachtig. Dat wilde ik graag vasthouden. Dus om samen te komen tot een consortium dat de aanvraag voor een werkprogramma in kan dienen, heb ik me opgeworpen het KIN nog bij te staan in een bijeenkomst die ze organiseren op 26 oktober. De bedoeling van die bijeenkomst is iedereen nu duidelijk. Dus ik heb er alle vertrouwen in dat er dan een dynamische groep zich zal committeren aan een mooi werkprogramma.’
